Na Wydziale Nauk o Żywności powstała alternatywa dla popularnych słodyczy – żelek. Zmieniające się trendy żywieniowe kreują potrzebę tworzenia nowych produktów. Świadomi konsumenci chętniej sięgają po te z większą zawartością składników bioaktywnych lub z obniżoną zawartością tych niepożądanych. Na rynku pojawia się coraz więcej zdrowszych alternatyw dla popularnych słodyczy, np. czekolada o zmniejszonej zawartości cukru, batony bezglutenowe.
Większość dostępnych na rynku łakoci ma owocowy smak: kojarzy się on z naturalną słodyczą owoców oraz ich przyjemnym zapachem. Studentki WNoŻ wyprodukowały żelki na bazie koncentratów warzywnych z marchwi oraz buraka, które wzbogaciły błonnikiem (inuliną) oraz ekstraktem polifenolowym z rośliny zwanej „dzikim ogórkiem” (Cyclanthera pedata).
„Dziki ogórek” – co to takiego?
Roślina ta naturalnie pochodzi z górskich obszarów Ameryki Południowej. To jednoroczne pnącze z rzędu dyniowców i rodzaju dyniowatych. Owocem są zielone jagody o kształcie smukłej papryki. Surowe w smaku zbliżone są do ogórka, natomiast po ugotowaniu zmieniają smak na paprykowy. Zawartość witaminy A, witamin z grupy B, soli mineralnych oraz polifenoli sprawia, że cyklantera jest atrakcyjnym żywieniowo surowcem.
Polifenole z ekstraktu wykazują głównie działanie przeciwutleniające. Odpowiedzialne są za usuwanie wolnych rodników. Jest to zjawisko pożądane: powoduje spowolnienie starzenia się organizmu, obniża ryzyko zachorowalności na choroby układu krążenia.
Inulina Orafti®HSI firmy BENEO-Orafti S.A. stanowiąca składnik żelków jest błonnikiem uzyskanym z cykorii. Dodano go po to, by uzyskać właściwości funkcjonalne – spożycie 12 g inuliny dziennie poprawia perystaltykę jelit. Produkt ten posiada udokumentowane działanie funkcjonalne, o czym mówi Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/2314 z dnia 7 grudnia 2015 r. Dzięki temu na opakowaniu żelek można zamieścić zawarte w rozporządzeniu oświadczenie zdrowotne.
Koncentrat z marchwi i buraka kształtuje smak i barwę żelek, a także dodaje im wartości odżywczych. Betanina z buraka oraz karoteny z marchwi stanowią naturalny barwnik dla produktu. Mają również działanie zdrowotne. Betanina znana jest m.in. ze zdolności obniżania poziomu złego cholesterolu we krwi, karoteny pozytywnie wpływają na wzrok.
Tradycyjne żelki powszechnie obecne na rynku składają się w głównej mierze z syropu glukozowo-fruktozowego, cukru, żelatyny, barwników i aromatów pochodzenia syntetycznego lub naturalnego, czasem zawierają też dodatek soku owocowego i/lub witamin. Produkty tego typu zwykle nie dostarczają wartości odżywczych, a jedynie energii. Nadmierne spożycie fruktozy pochodzącej z wyżej wymienionego syropu powoduje wzmożoną lipogenezę, co skutkuje odkładaniem się tłuszczu w okolicach brzucha, prowadząc do niebezpiecznej otyłości trzewnej. Wśród składu surowcowego handlowych żelek można znaleźć barwniki syntetyczne takie jak np. czerwień koszenilowa – podejrzewana o możliwość powodowania nadpobudliwości u dzieci, żółcień chinoninowa – powodująca objawy alergiczne.
Idealne dla wegan
Warzywne żelki są idealne dla wegan ze względu na zastąpienie żelatyny pochodzenia zwierzęcego pektyną pochodzącą z roślin. Opracowana receptura pozwala na zawarcie 100% równowartości odżywczej soku z buraka lub marchwi w 100 g produktu. Wybierając tego typu produkt, konsument korzysta na obniżonej zawartości cukru, braku sztucznych barwników, aromatów oraz właściwościach funkcjonalnych dzięki zawartości polifenoli i inuliny.
W składzie warzywnych żelek znajdują się: cukier, inulina, koncentrat soku z marchwi lub buraka, pektyna oraz kwasek cytrynowy. Produkt ten można uznać jako produkt „czystej etykiety”. Warzywne żelki, dzięki zawartej inulinie, mogą być ciekawym rozwiązaniem dla osób starszych, które zapominają o spożywaniu odpowiedniej ilości błonnika. Może to być również sposób na przemycenie składników warzywnych do diety dzieci, które z reguły nie przepadają za jarzynami.
Paulina Kucewicz,
Monika Kurczyna
Koło Naukowe Technologów Żywności.
